«Вася, Вася, дзяржы, а!» — выдыхаючы з парам словы ў ранішняе паветра, дворнічыха падпіхнула да трактара, дзе мітусілася кампанія напарнікаў, апошні мех з лісцем. Ад учорашняй залатой восені ў двары не засталося і намёку. Новыя ілюстрацыі Волі Кузьміч з серыі «Гарадскія драмы» — пра лірыку жыцця ў вялікім горадзе, невялікіх вёсках і модных хутарах Беларусі.

Спрачацца, пераконваць альбо адасобіцца і моўчкі назіраць — пра цяжкі выбар апошніх месяцаў.

Паўтары сотні чалавек у залатых касьцюмах прайшліся ўначы па праспэкце Незалежнасьці ў Менску, каб сустрэць узыход сонца. Дзіўны натоўп з усьмешкамі пад харавыя песьні N.R.M. весела прайшоў па пустых і чыстых вуліцах гораду. Так знакаміты польскі мастак Павел Альтхамер, які славіцца пэрформансамі ў розных краінах сьвету, зладзіў у Менску арт-акцыю «Прамень сонца».

У гэтыя выходныя ў Заслаўі адчынілася незвычайная выстава — працы чатырох творцаў дэвіянтнага мастацтва ці мастацтва аўтсайдэраў. Героі выставы — пацыенты псыхіятрычнай клінікі. Тое, што выстава праходзіла ў невялікім мястэчку, таксама атрымалася сымбалічным. У той час як Менск зацята дэпрэсаваў у чаканьні вясны, у маленькай залі музэю ў Заслаўі ўсьмешлівыя мастакі ў падобных швэдрах дэманстравалі сваё бачаньне сьвету.

Едучы дадому на Каляды, па-дзіцячаму хацелася казкі. Што будзе куцьця, скрыпучы мароз са сьнегам па калена, хор маленькіх калядоўшчыкаў пад вакном ды гукі гармонікаў з каляднымі сьпевамі дарослых у розных канцах вуліцы, абрысы каляднай зоркі ды чароўных жывёлаў у прыцемках адзінага вулічнага ліхтара. Хіба што хвалявалася. А ці калядуюць яшчэ, што сьпяваюць ды як праходзіць Шчадрэц на Палесьсі ня толькі за сямейным сталом? Ды наколькі шчодры вечар насамрэч шчодры ў такі крызыс?

Тры пары зацікаўленых натхнёных вачэй сьвідравалі мне сьпіну, пакуль машынка жвава несла нас па знаёмым маршруце да памежнага пераходу. Гэтыя трое ехалі на фэст упершыню. Ім пашэнціла атрымаць візы. Начутыя гісторыяў, яны прагнулі выступаў беларускіх рок-гуртоў «без цэнзуры» ды былі гатовыя да падрыву здароўя півам з сыропам і кілбаскамі. 22-е «Басовішча» чакала кагосьці ў першы раз, кагосьці ў сёмы ў традыцыйным Гарадку на тэрыторыі сучаснай Польшчы ў 15 кілямэтрах ад беларускай мяжы.

Сёньня прайшла цырымонія абвешчаньня лепшых музычных альбомаў 2010 году па вэрсіі Experty.by. Прэмія трымала інтрыгу да апошняга. І так, «лепшы альбом» і яшчэ тры ўзнагароды атрымалі «Дзецідзяцей», для якіх імпрэза сталася ў тым ліку нагодай сустрэцца пасьля раставаньня. Яшчэ тры перамогі ў альбому «экспартнай» Hvarna, а лепшы дэбютнік — у рэпэраў Pananieba.

«Дзень сёньня гістарычны — мы пачынаем новую эру беларускай літаратуры. Паспрабуем вывесьці літаратурныя тэхналёгіі ў новае вымярэньне і паспрабуем даказаць, што беларуская літаратура можа быць прыбытковай. Калі б кніжка была га*но, то я б яе не піярыў», — вітаў на ўрачыстым старце продажу свайго раману «Шалом» Артур Клінаў. Сёньня кніга паступіла ў продаж. Ды ня проста так. Піяр ваеннага раману пра «мастака-лузэра» стане адмысловым поп-артам: «Гэта будзе круцей за Дажынкі!»

Новы сэзон у галерэі сучаснага мастацтва «Ў» адчыніўся яркім праектам мастачкі Жанны Капусьнікавай «ДА.О». «Я ажно завішчала!» — такія былі першыя ўражаньні ад убачанай сэрыі партрэтаў у арт-дырэктаркі галерэі Ганны Чыстасердавай. Мастачка за месяц з хвосьцікам, літаральна зачыніўшыся ў майстэрні, напісала сэрыю сюрпрызаў — партрэтаў вядомых менчукоў, натхненьнем да якіх сталі аватары ў facebook. Пазнаць сябе на прэзэнтацыі «таямнічага і радаснага» праекту пасьпяшаліся героі партрэтаў: ад мастака Ўладзіміра Цэсьлера да саміх супрацоўніц «Ў». Было цесна.

Так можна распавесьці і пра сучасны Менск, хоць цытата ў загалоўку апісвае падзеі ў Празе 1989 году. Беларусь ужо тыдзень ліхаманіць. Ці ліхаманіць Менск, дзе працягваюцца арышты і вобшукі на кватэрах актывістаў і журналістаў. А краіна «за кальцавой» жыве ў прасторы афіцыйных тэлеканалаў і расповедаў пра тысячу «штукароў масавых беспарадкаў». Трапіўшы на выходныя ў вёску на Палесьсі, дзе давялося распавядаць і паказваць, што насамрэч адбываецца ў Менску, я і ўзгадала нашу колішнюю размову з чэхам Онджэем Соўкупам. У 1989 годзе ён быў звычайным студэнтам першага курса гістфаку ў Празе і ўдзельнікам той самай акцыі на Дзень студэнта, калі былі зьбітыя пад тысячу мірных жыхароў. Онджэй тады вярнуўся дадому з сутрасеньнем мозгу, аднак цяпер узгадвае, што тады пачало «трэсьці» ўсю краіну.