Ініцыятыва чарговага міністра адукацыі пра вяртанне выкладання на беларускую мову гісторыі і геаграфіі Беларусі пражыла крыху болей за два месяцы.

Міністэрства адукацыі падвяло вынікі кампаніі прыёму на бюджэтныя дзённыя аддзяленні беларускіх ВНУ — 1767 студэнцкіх месцаў засталіся вакантнымі.  

Так мала студэнтаў у беларускія ВНУ у 21-м стагоддзі набіраць яшчэ не планавалі. Міністэрства адукацыі абвясціла, што студэнтамі змогуць стаць троху болей за 72 тысячы чалавек. Гэта менш за колькасць паступіўшых у ВНУ у 2001 годзе. Скарачэнне адбудзецца не толькі ў сувязі з неверагодна малым выпускам у школах, але і праз сур’ёзныя бар’еры на ўступных іспытах.

Міністр адукацыі Сяргей Маскевіч прапанаваў вылучаць гранты для студэнтаў і таленавітых школьнікаў. Прычым грошы на гэты збіраюцца шукаць у кішэнях прыватных кампаній.

Залічэнне ва ўніверсітэт і нават аплата за навучанне не гарантуе ў Беларусі магчымасць далейшага працягу адукацыі. Гэта на ўласнай скуры адчулі студэнты БНТУ і іншых ВНУ. Пасля сканчэння каледжаў яны паступілі на платныя аддзяленні ўніверсітэтаў. На думку Мінадукацыі, гэтага ім рабіць не варта было, бо спачатку маладыя людзі мусілі паехаць па прымусовым размеркаванні. Цяпер студэнтаў адлічаюць, і яны адпраўляюцца хто куды: нехта на завод, а нехта ў войска.

Міністэрства адукацыі вырашыла зэканоміць на ЦТ. Ведамства збіраецца значна скараціць колькасць прадметаў цэнтралізаванага тэставання, спалучыўшы ў адным тэсце беларускую і расейскую мовы, а ў іншым — гісторыю Беларусі, сусветную гісторыю і грамадазнаўства.

З моманту ўвядзення прымусовага размеркавання ў канцы 90-х, чыноўнікі заўсёды казалі, што гэта дабро для маладога чалавека, бо дае «гарантыю першага працоўнага месца для выпускніка». Паступова рыторыка змянілася, і яны ўжо не хаваюць, што сістэма прымусовай працы маладых спецыялістаў створаная, каб затыкаць дзіркі там, куды дабраахвотна працаваць ніхто не ідзе.

Міністар адукацыі Сяргей Маскевіч заявіў, што правілы прымусовага разьмеркаваньня выпускнікоў зноўку могуць быць перагледжаныя. Падставай для стануць вынікі маніторынгу выкананьня новага Кодэксу аб адукацыі, які пачаў дзейнічаць год таму.

У той час, калі Мінадукацыі забараняе паступаць у платныя магістратуры пасьля бюджэтных аддзяленьняў ВНУ, унівэрсытэты дазваляюць адпрацоўваць па разьмеркаваньні і адначасова вучыцца на платнай дзённай магістратуры. Тыя ж студэнты, што жадаюць зьехаць за мяжу дзеля працягу адукацыі, рызыкуюць атрымаць рахункі на гіганцкія сумы, што ў некалькі разоў перавышаюць сродкі, выдаткаваныя платнікамі на навучаньне па тых жа спэцыяльнасьцях.

Сёлета беларускія ВНУ значна скарачаюць лічбы набору, найперш з-за малой колькасьці абітурыентаў. Аднак гэта не перашкаджае ВНУ адчыняць новыя спэцыяльнасьці. 1 верасьня 2012 году зьявіцца восем нябачных раней у Беларусі спэцыяльнасьцяў. Мы выбралі зь іх такія пяць, што дэманструюць галоўныя трэнды ў беларускай адукацыі.