Эўрапейскія краіны значна скарачаюць фінансаваньне ўнівэрсытэтаў

Амаль усе краіны Эўрапейскага Саюза ўжо паабяцалі скараціць свае выдаткі на ўнівэрсытэты. Болей за ўсіх эканамічныя праблемы адчуюць ВНУ Ірляндыі, Гішпаніі і Італіі. Хаця некаторыя краіны вырашылі ў час крызысу ў вышэйшую адукацыю наадварот укласьці.

Як піша The Times Higher Education, скарачэньні ў фінансаваньне вышэйшай адукацыі ў Эўропе зьвязаныя з фінансавым крызысам. Менавіта тыя краіны, што сутыкнуліся зь ім у найбольшай ступені, вымушаныя скарачаць выдаткі болей за іншых.

Экспэрты прадказваюць эўрапейскім ВНУ "доўгую, халодную фінансавую зіму"

Гэтак, у сьнежні гішпанскі ўрад анансаваў буйнейшае скарачэньне выдаткаў у гісторыі. Бюджэт краіны недалічыцца $11.8 мільярадаў. Сотні мільёнаў зь іх будуць адабраныя ў ВНУ.

У Ірляндыі эканоміць вырашылі за кошт выкладчыкаў. Год таму ў гэтай краіне заробак лектараў скарацілі на 15%. Зьменшылі і пэнсійныя выплаты, з-за чаго многія выкладчыкі вырашылі сысьці на адпачынак раней, каб атрымаць лепшыя выплаты. У выніку ва ўнівэрсытэтах зьявіўся дэфіцыт выкладчыкаў.

Акрамя гэтага, з восені 2012 Ірляндыя ўздыме рэгістрацыйныя выплаты ва ўнівэрсытэтах, якія ва ўмовах бясплатнасьці адукацыі для грамадзян ЭЗ у гэтай краіне замяняюць плату за адукацыю. Выплаты вырастуць да максымальна дазволенага ўзроўню ў 3 000 эўра.

Прыкладна тая ж сытуацыя ў Італіі: там бюджэты ўнівэрсытэтаў верагодна скароцяць на 20%.

Нарвэгія, Фінляндыя і Нямеччына наадварот дадуць болей грошай

Хаця некаторыя краіны Эўропы ў час крызысу наважыліся ўкласьціся ў ВНУ. Да прыкладу, Францыя мае амбіцыйныя пляны інвэстыцый у вышэйшую адукацыю ў $40 мільярдаў. У Нямеччыне амаль ва ўсіх ўнівэрсытэтах адмененыя рэгістрацыйныя платы. Праз гэта адукацыя ў гэтай краіне становіцца сапраўды бясплатнай. Падвышаюць выдаткі на адукацыю і багатая нафтай Нарвэгія зь Фінляндыя.

Экспэрты кажуць, што эўрапейскія краіны сапраўды маюць эканамічную патрэбу ў дадатковым фінансаваньні некаторых дысцыплін, дзе не хапае дасьведчаных супрацоўнікаў. Асабліва з улікам таго, што краіны ў іншых частках сьвету толькі павялічваюць фінансаваньне адукацыі.

Беларусь — лідэр па росьце адукацыйных коштаў у рэгіёне

Рост коштаў на адукацыю ў эўрапейскіх краінах у % да лютага 2010 году. Паводле Эўрастат і Белстат

У 2010 годзе па дадзеных Белстату адукацыйныя кошты павялічыліся ў параўнаньні на 35%. Гэта зрабіла Беларусь першай краінай Эўропы па хуткасьці росту коштаў на адукацыю.

Беларускі бюджэт 2012 году прадугледжвае вылучэньне на беларускую адукацыю значна меншых сродкаў параўнальна з папярэднімі гадамі. Цяпер толькі траціна ўсіх беларускіх студэнтаў навучаюцца за кошт бюджэту. Большасьць вымушаная плаціць за адукацыю з уласнай кішэні альбо зь кішэні бацькоў.

У любым выпадку, 15- ці нават 20-адсоткавыя падвышэньні платы за адукацыю ва ўнівэрсытэтах Эўропы за тры гады не параўнаюцца з больш чым 100% ростам адукацыйных коштаў за адзін 2011 год у Беларусі. Пры гэтым, калі ў Эўрапейскіх краінах мова аб падвышэньні платы за адукацыю заходзіць у апошнюю чаргу, калі іншыя меры ўжо не дапамогуць, то ў Беларусі першы і галоўны мэтад кампэнсацыі выдаткаў — гэта як раз узьняцьце платы за адукацыю. То бок перакладаньне адказнасьці на студэнтаў.