Сацыяльныя сеткі для захаваньня беларускай мовы
З прыкладна 7000 моваў сьвету палова можа зьнікнуць да канца стагодзьдзя, лічаць лінгвісты. Беларуская паводле экспэртаў ЮНЭСКА таксама знаходзіцца ў небясьпецы. Аднак дасьледчыкі, што займаюцца мовамі, якім пагражае зьнікненьне, зрабілі выснову, што захаваньню моваў спрыяюць такія лічбавыя тэхналёгіі глябалізацыі як сацыяльныя сеткі і нават простыя эсэмэскі.
Атляс «Мовы сьвету ў небясьпецы», складзены ЮНЭСКА, аднёс беларускую да «слабых». Гэткі ж статус маюць такія мовы, як латгальская ў Латвіі, ніжнесаксонская ў Нямеччыне і башкірская ў Расеі.
Аднак лінгвісты нядаўна заўважылі пазытыўную тэндэнцыю: мовы пачалі выкарыстоўваць сацыяльныя сеткі і sms, «каб пашырыць сваю ролю і прысутнасьць сярод іншых моваў сьвету». Аб гэтым гаворыць прафэсар лінгвістыкі і сябра Нацыянальнага геаграфічнага таварыства Вялікабрытаніі Дэвід Харысан, перадае BBC.
«Цяпер мы заўважаем пазытыўнае ўзьдзеяньне глябалізацыі. Мова, на якой размаўляе толькі 50 чалавек у аддаленай кропцы сьвету, атрымлівае шанец быць пачутай у сусьветным маштабе», — лічыць прафэсар.
Айфон для ратаваньня роднай мовы
Да прыкладу, індзейцы Паўночнай Амэрыкі карыстаюцца сацыяльнымі сеткамі для адраджэньня цікавасьці сярод моладзі да роднай мовы. А ў Туве ў Расеі стварылі прыстасаваньне для айфону, з дапамогай якога можна праверыць вымаўленьне словаў на тувінскай мове. Тувінская мае гэткі ж самы статус «слабой», як і беларуская.
Беларускія юзэры Vkontakte таксама турбуюцца за стан роднай мовы
Адзін з носьбітаў такіх зьнікаючых гаворак Альфрэд Лэйн размаўляе на мове Сілэтс
«Да нас прыйшлі лінгвісты, якія вызначылі, што наша мова асуджаная на зьнікненьне. Але ўсё племя і наша рада вырашылі, што гэтага ня будзе. І мы распрацавалі плян па адраджэньню мовы ў даліне Сілэтс», — распавядае ён.
Індзейцы змагаюцца за захаваньне сваёй мовы праз стварэньне электронных аўдыёслоўнікаў, а таксама з дапамогай сацсетак.
Прафэсар Харысан разважае, што ня ўсе мовы здолеюць выжыць нават пры дапамозе Facebook, многія зь іх зьнікнуць са сьмерцю апошніх носьбітаў. Адбудзецца гэта ўжо праз
Аднак, на яго думку, новыя лічбавыя тэхналёгіі дапамогуць захаваць многія рэдкія мовы, якія яшчэ некалькі гадоў таму, падавалася, ня мелі шанцаў на выжываньне.