Ці скасуе Эўразьвяз візы для Расеі і Ўкраіны?

На мінулым тыдні Эўрапейская камісія прыняла рашэньне рэкамэндаваць ЭЗ абвесьціць бязьвізавы рэжым з Альбаніяй і Босьніяй і Герцагавінай. Гэтыя краіны застаюцца апошнімі на Балканах, грамадзянам якіх яшчэ патрэбныя візы ў ЭЗ. Апошнім часам шмат абмяркоўваюць увядзеньне бязьвізавага рэжыму з Украінай і Расеяй. Такім чынам Беларусь рызыкуе застацца яшчэ адной белай плямай на мапе Эўропы. На гэты раз, «візавай».

На дадзены момант адзінымі краінамі Эўропы, грамадзяне якіх ня могуць бязь візаў трапіць у ЭЗ, застаюцца Беларусь, Украіна, Малдова, Турцыя і Расея. Усе астатнія альбо знаходзяцца на шляху адмены візаў, альбо ўжо езьдзяць па ўсёй Эўропе бяз іх.

Салатавым пазначаныя краіны, зь якімі ў ЭЗ дзейнічае бязьвізавы рэжым. Схема wikipedia.org

Візавы бартэр

Сёньня і заўтра ў расейскім Растове-на-Дану праходзіць штогадовы саміт Расея-ЭЗ. На ім, як піша Коммерсант, расейскія дыпляматы зьбіраюцца «максымальна жорстка паставіць пытаньне аб візах».

«Гэта наш галоўны прыярытэт у дыялёгу з ЭЗ», — кажуць расейскія дыпляматы.

Яшчэ ў пачатку траўня генэральны сакратар Рады Эўропы Цэрбьерн Ягланд не выключаў магчымасьці выдачы Расеі на саміце дарожнай мапы, выканаўшы якую расейцы атрымаюць права бязьвізавага ўезду на тэрыторыю Эўразьвязу. Аднак празь некаторы час пазыцыя вышэйшага кіраўніцтва ЭЗ зьмясьцілася ў іншы бок.

Пад націскам новых сяброў ЭЗ, а таксама Нямеччыны і Швэцыі на першы плян выйшлі пытаньні правоў чалавека, зь якімі ў Расеі так жа дрэнна, як і ў нас. І «дарожная мапа» — пералік тэхнічных патрабаваньняў кшталту ўвядзеньня біяпашпартоў і ўзмацненьня памежнага кантролю — стала таяць у Масквы на вачах. Цяпер Брусэль вагаецца паміж падтрымкай расейскага «курсу на мадэрнізацыю», ужо абвешчанага на Захадзе «другой перабудовай», і меркаваньнем цяжкавікоў ЭЗ, якія ўвязваюць адмену візаў з паляпшэньнем сытуацыі з правамі чалавека.

Украінскі паварот

Аднак ёсьць яшчэ адзін фактар візавага супрацьстаяньня: Украіна і іншыя сябры Ўсходняга партнэрства. Як піша EUobserver, «большасьць сяброў Зьвязу лічаць, што адмена візаў мусіць адбывацца толькі ў „рэгіянальным кантэксьце“, улічваючы такія дзяржавы, як Украіна альбо Малдова».

Галоўны лабіст бязьвізавага рэжыму з Украінай — Польшча. Яна ж нядаўна прапанавала пазбавіцца ад візаў у дачыненьні адразу ўсіх шасьці сяброў Партнэрства. Але гэта выглядае малаверагодным, лічаць экспэрты. І першае слабае зьвяно ў гэтым ланцугу якраз Беларусь, якая ў адрозьненьні ад Расеі і Ўкраіны ня мае адмысловага візавага пагадненьня з ЭЗ, якое, сярод іншага, дазваляе грамадзянам гэтых краінаў атрымліваць візы па зьніжаным кошце ў 35 эўра. Беларусы, як вядома, плацяць усе 60.

Аднак польскія дыпляматы працягваюць упарта называць Беларусь сярод кандыдатаў на адмену візавага рэжыму. І калі пытаньне аб поўнай адмене візаў тут і цяпер не стаіць, то падпісаньне пагадненьня аб спрашчэньні візавага рэжыму цалкам магчымае. Прынамсі, аб гатоўнасьці распачаць перамовы ў бліжэйшы час кажуць брусэльскія бюракраты. Дарэчы, падобнае пагадненьне хутка будзе падпісанае паміж ЭЗ і Грузіяй, пасьля чаго грамадзяне гэтай краіны пачнуць атрымліваць візы па 35 эўра, а бізнэсмэны і журналісты змогуць прэтэндаваць на шматразовыя візы.

Украіна, падаецца, мае найбольшыя шанцы на адмену візаў: Эўразьвязу ўсё ж лягчэй зьмірыцца з тым, што зона свабодных паездак распаўсюдзіцца да данецкіх шахтаў, а не да мяжы зь Кітаем. Называюцца нават канкрэтныя даты адмены рэжыму.

Некалькі дзён таму віцэ-прэм’ер Украіны Сяргей Цігіпка заявіў, што на кастрычніцкім двухбаковым саміце можа быць падпісаная аналягічная дарожная мапа, па выкананьні якой (перш за ўсё ўвядзеньня біяпашпартоў) візы будуць адмененыя. Украінская газэта Сегодня называе нават дату адмены — 2012 год.

Аднак прадстаўнік Эўразьвязу ва Ўкраіне Хасэ Мануэль Пінта Тэйшэйра робіць менш аптымістычныя прагнозы. Па яго словах, балканскім краінам спатрэбілася 10 гадоў на тое, каб выканаць «дарожную мапу» і атрымаць магчымасьць езьдзіць у ЭЗ бязь візаў. А пагадненьне аб асацыяцыі, якое сапраўды вельмі хутка можа быць падпісанае з Украінай, не ўключае візавага пытаньня, якое мусіць разглядацца асобна.

Зялёным пазначаныя краіны, для ўезда ў якія беларусам віза не патрабуецца. Астатнія колеры - віза патрабуецца з рознай ступеньню цяжкасьці атрыманьня. Схема Беларускі бэкпакер

Нагадаем, што ў 2005, а таксама 2007—2008 гг. толькі амбасады Літвы, Латвіі, Польшчы і Чэхіі выдалі беларускім грамадзянам каля 1 мільёну 700 тысяч візаў. Большасьць візаў былі выдадзеныя польскімі консульствамі — каля 1 мільёну 350 тысяч. З увядзеньнем у 2007 г. шэнгенскіх правілаў у гэтых краінах колькасьць выдадзеных візаў беларусам скарацілася ў сярэднім на 40%.